ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Εισήγηση Ανδρέα Παυλικκά σε Εργαστήρι με θέμα “Συνδικαλιστική Εκπαίδευση και άλλες Επιμορφωτικές Πρωτοβουλίες” Αθήνα 24-25 Οκτωβρίου 2004
Η συνδικαλιστική εκπαίδευση και επιμόρφωση των εμμίσθων στελεχών αλλά και των χιλιάδων μελών της ΠΕΟ διοχευτεύετο μέχρι το 2002 από το Κεντρικό Μορφωτικό Γραφείο το οποίο άρχισε να λειτουργεί με την ίδρυση της Ομοσπονδίας το 1941. Αναβαθμίστηκε το 1977 όταν διορίστηκε Υπεύθυνος του Τμήματος και Ολομέλεια για τον καταρτισμό προγράμματος εκπαίδευσης, επιμόρφωσης, διαφώτισης και ενημέρωσης των στελεχών και μελών της Ομοσπονδίας.
Το κύριο μέλημα του Κεντρικού Μορφωτικού Γραφείου είναι η οργάνωση σεμιναρίων, διαλέξεων, ημερίδων, συζητήσεων που απευθύνονται στα έμμισθα στελέχη και στα μέλη της ΠΕΟ.
Η θεματολογία καλύπτει κυρίως συνδικαλιστικά, εργατικά θέματα, θέματα Εργατικής Νομοθεσίας, Κυπριακής και Παγκόσμιας Οικονομίας, Ιστορίας του συνδικαλιστικού κινήματος, Επικοινωνίας, διαπραγματεύσεων, θέματα που αφορούν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς επίσης και θέματα Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και παγκοσμιοποίησης.
Πολλά από τα προγράμματα του Κεντρικού Μορφωτικού Γραφείου γίνονται σε συνεργασία με την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρωπίνου Δυναμικού (Α.Αν.Α.Δ.) η οποία μάλιστα επιχορηγεί.
Κάνω μια παρένθεση εδώ για να αναφέρω ότι η Α.Αν.Α.Δ. δημιουργήθηκε σαν αποτέλεσμα της πιεστικής ανάγκης για ολοκληρωμένο, κεντρικό, συστηματικό και μακρόχρονο προγραμματισμό στα θέματα της κατάρτισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού του τόπου.
Ο ρόλος της Αρχής είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για προγραμματισμένη και συστηματική παροχή κατάρτισης στο ανθρώπινο δυναμικό του τόπου σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς για την ικανοποίηση των αναγκών της οικονομίας μέσα στα πλαίσια της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής του κράτους.
Η Αρχή είναι ημικρατικός οργανισμός και ιδρύθηκε με τον νόμο 21 του 1974. Η ουσιαστική λειτουργία της άρχισε το 1982, με σημαντική δηλαδή καθυστέρηση λόγω των δραματικών επιπτώσεων της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Η Αρχή διοικείται από 13μελές Διοικητικό Συμβούλιο στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, των Εργοδοτών και των Συντεχνιών.
Τα έσοδα της Αρχής προέρχονται από την είσπραξη του τέλους βιομηχανικής κατάρτισης που καταβάλλουν υποχρεωτικά όλες οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και οι ημικρατικοί οργανισμοί.
Οι δραστηριότητες της Αρχής αναπτύσσονται σε τέσσερις βασικές κατευθύνσεις:
· Στη διαμόρφωση ενιαίας πολιτικής κατάρτισης σύμφωνης με τις προτεραιότητες της κοινωνικοοικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, με βάση την οποία κατανέμονται οι δαπάνες κατάρτισης και συντονίζονται και προωθούνται οι ανάλογες δραστηριότητες κατάρτισης.
· Στον εκσυγχρονισμό του συστήματος βιομηχανικής κατάρτισης με την εισαγωγή επιπέδων κατάρτισης και τη συστηματοποίηση και πιστοποίηση της κατάρτισης.
· Στη συνεχή μελέτη των αναγκών της οικονομίας για καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό με βάση την οποία διαμορφώνεται η ενιαία πολιτική κατάρτισης.
· Στην ενημέρωση και διαφώτιση των επιχειρήσεων και ατόμων για συνειδητοποίηση της ανάγκης για κατάρτιση καθώς και την παροχή σ’ αυτούς συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Όσον αφορά τους λέκτορες που αναλύουν τα θέματα συνδικαλιστικής κατάρτισης αυτοί μπορεί να είναι συνδικαλιστικά στελέχη, λειτουργού του Υπουργείου Εργασίας αλλά και άλλων Υπουργείων, Ακαδημαϊκοί από την Κύπρο και το εξωτερικό.
Τα προγράμματα της ΠΕΟ παρακολουθούν περισσότερα από 2000 στελέχη της ΠΕΟ και των Συντεχνιών της κάθε χρόνο. Για τα στελέχη της παραγωγής υπάρχει πρόνοια σ’ όλες τις συμβάσεις για παραχώρηση τους από τον εργοδότη για σκοπούς συνδικαλιστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΙΝΕΚ
Το 2002 με πρωτοβουλία της ΠΕΟ ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου (ΙΝΕΚ) και το Κεντρικό Μορφωτικό Γραφείο της Ομοσπονδίας μετατράπηκε σε τμήμα του ΙΝΕΚ.
Η απόφαση της ΠΕΟ να ιδρύσει το ΙΝΕΚ αποτελεί αντανάκλαση των σύγχρονων προκλήσεων που αντιμετωπίζει το εργατικό κίνημα στην Κύπρο.
Φαινόμενο και διεργασίες, όπως η ανεργία, οι ιδιωτικοποιήσεις, η αμφισβήτηση και παραβίαση των συλλογικών συμβάσεων, τα προσωπικά συμβόλαια, οι νέες μορφές εργασίας, η συζήτηση που δειλά – δειλά αρχίζει γύρω από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και η προοπτική ένταξης της Κύπρου στον ενιαίο ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο προκαλούν κραδασμούς στο κοινωνικό μας στερέωμα και θέτουν το συνδικαλιστικό κίνημα μπροστά από νέα καθήκοντα και υποχρεώσεις.
Οι διεργασίες αυτές εντείνουν τις απαιτήσεις για συνεχή και πιο ενδελεχή μελέτη και τεκμηρίωση των θέσεων του εργατικού κινήματος, ενώ επιβάλλουν και την ποιοτική αναβάθμιση της κατάρτισης των συνδικαλιστικών στελεχών. Τους δυο αυτούς κύριους στόχους ευελπιστεί να καλύψει η ΠΕΟ με τη δημιουργία του ΙΝΕΚ.
Στόχοι του ΙΝΕΚ
· Ενθάρρυνση και προαγωγή της έρευνας, μελέτης και τεκμηρίωσης σε κοινωνικά, οικονομικά και εργασιακά θέματα.
· Συνδικαλιστική κατάρτιση
· Επαγγελματική κατάρτιση
· Έρευνα και μελέτη της Ιστορίας του εργατικού κινήματος
· Συνεργασία με Τ/Κ Εργατικές Οργανώσεις
· Ανάπτυξη του Συνεργατικού Κινήματος
· Διεθνής Συνεργασία
Το ΙΝΕΚ και το Συνδικαλιστικό Κίνημα
Το ΙΝΕΚ είναι ένα αυτόνομο ερευνητικό ίδρυμα που λειτουργεί με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια.
Στόχος του ΙΝΕΚ είναι, με την επιστημονικά θεμελιωμένη ερευνητική δραστηριότητα του να απευθύνει – εκτός από ερωτήματα που ενδιαφέρουν το συνδικαλιστικό κίνημα – και ερωτήματα ευρύτερου οικονομικού και κοινωνικού περιεχομένου που ξεπερνούν το σύνηθες πλαίσιο συνδικαλιστικής δράσης. Με αυτή την έννοια το ΙΝΕΚ έχει ένα ευρύτερο κοινωνικό ρόλο να διαδραματίσει. Το Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου έχει δική του νομική προσωπικότητα και είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός.
Δομή του ΙΝΕΚ
Το Ινστιτούτο διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ), το οποίο έχει την ουσιαστική αρμοδιότητα διαχείρισης του. Πρόεδρος του Δ.Σ. είναι ο εκάστοτε Γενικός Γραμματέας της ΠΕΟ και πλαισιώνεται από τρία στελέχη της ΠΕΟ και τρεις άλλες ανεξάρτητες της ΠΕΟ προσωπικότητες που ορίζονται από το Γενικό Συμβούλιο της Ομοσπονδίας.
Δίπλα από το Δ.Σ. λειτουργεί το Επιστημονικό Συμβούλιο (ΕπΣ) που αποτελείται κύρια από ακαδημαϊκούς και άλλους επιστήμονες ερευνητές σχετικούς με το αντικείμενο και από κάποια στελέχη της ΠΕΟ. Το Ε.Σ. εκλέγει πρόεδρο από τις τάξεις του και έχει αρμοδιότητες σχετικές με τον προγραμματισμό και την ανάπτυξη των ερευνητικών προγραμμάτων και τις δραστηριότητες των θεματικών τμημάτων του Ινστιτούτου .
Η ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης του Ινστιτούτου Βρίσκεται στο Εκτελεστικό Συμβούλιο (Ε.Σ.), το οποίο αποτελείται από τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, τον πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου, το Γενικό Διευθυντή και τους Διευθυντές Τμημάτων του Ινστιτούτου.
Παρατηρητήριο Εργασιακών Σχέσεων – EIRO
Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Εργασιακών Σχέσεων για την Κύπρο (EIRO) έχει ανατεθεί στο ΙΝΕΚ. Αυτό αποτελεί σημαντική επιτυχία για το Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου όσο αφορά τον ερευνητικό τομέα.
Το EIRO (European Industrial Relations Observatory) είναι ένα παρατηρητήριο, το οποίο προσφέρει και αναλύει πληροφορίες που αφορούν τις συνδικαλιστικές σχέσεις. Το παρατηρητήριο άρχισε τις εργασίες του το 1997 και πρόκειται για ένα σχέδιο του European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. Στόχος του EIRO είναι να συλλέξει, να αναλύσει και να διαδώσει ψηλής ποιότητας και επίκαιρες πληροφορίες πάνω σε σημαντικές εξελίξεις στις συνδικαλιστικές σχέσεις.
Τα Τμήματα του ΙΝΕΚ
Στο ΙΝΕΚ – ΠΕΟ λειτουργούν σε πρώτο στάδιο τέσσερα τμήματα:
Ψ Τμήμα Έρευνας, Μελέτης και Τεκμηρίωσης: αναλαμβάνει και διεκπεραιώνει ερευνητικά προγράμματα σε θεμελιώδη εργασιακά, οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα,
Ψ Τμήμα Συνδικαλιστικής και Επαγγελματικής Κατάρτισης: οργανώνει προγράμματα κατάρτισης συνδικαλιστικών στελεχών, αλλά και προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που απευθύνονται ευρύτερα στους εργαζόμενους,
Ψ Τμήμα Κοινωνικής και Οικονομικής Ιστορίας: έχει αναλάβει τη συστηματοποίηση του ιστορικού αρχείου της ΠΕΟ, την αναβάθμιση του Ιστορικού Μουσείου της ΠΕΟ και θα ενθαρρύνει την ερευνητική προσπάθεια στην ιστορία του εργατικού κινήματος,
Ψ Τμήμα Συνεργατικού Κινήματος: σε συνεργασία με άλλους θεσμούς του συνεργατισμού αναπτύσσει εξειδικευμένη ερευνητική και άλλη δραστηριότητα σε ζητήματα που ενδιαφέρουν και επηρεάζουν τη συνεργατική ανάπτυξη στο τόπο μας.
Ερευνητικά Προγράμματα
Ψ Ετήσια Έκθεση για την Οικονομία και Απασχόληση
Ψ Οι Όροι Απασχόλησης Αλλοδαπών και ο Ρόλος του Συνδικαλιστικού Κινήματος στη Προστασία των Εργατικών κεκτημένων και την ένταξη τους στο Κυπριακό Εργατικό Κίνημα.
Ψ Ανεργία, Υποαπασχόληση και Ετεροαπασχόληση: Έρευνα για την Εργασιακή Αβεβαιότητα των Νέων στη Κύπρο
Ψ Οι Οροι και οι Συνθήκες Απασχόλησης των Κυπρίων Εργαζομένων σε Σχέση με τους Ευρωπαίους Συναδέλφους τους.
Ψ Ελευθεροποιήσεις, ιδιωτικοποιήσεις, μετοχοποιήσεις στην Κύπρο.
Κατάρτιση
Ψ Συνδικαλιστική Κατάρτιση
Ψ Πρόγραμμα Σεμιναρίων για τη νεολαία με θέμα Νέοι Συνδικαλιστές και Διακρίσεις στο χώρο εργασίας.
Το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΙΝΕΚ Το ΙΝΕΚ καθοδηγείται επιστημονικά από Επιστημονικό Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν ακαδημαϊκοί και άλλοι επιστήμονες – ερευνητές σχετικοί με το αντικείμενο των δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου (οικονομολόγοι, ιστορικοί, στατιστικολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, κοινωνιολόγοι κλπ.)