ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Σε προηγούμενες εκθέσεις προς το Συνέδριο της ΠΕΟ έγινε εκτενής αναφορά στις συνθήκες και προϋποθέσεις με τις οποίες το 1991 συμφωνήθηκαν τα κριτήρια για την εργοδότηση εργαζομένων από τρίτες χώρες στην Κύπρο. Έγινε βέβαια και εκτίμηση ως το πώς εφαρμόστηκαν στην πράξη και τι στρεβλώσεις υπήρξαν. Η ΠΕΟ συνεχώς διεκδικούσε την πλήρη εφαρμογή τους για να εμποδίσει φαινόμενα και καταστάσεις δουλείας και εκμετάλλευσης των ξένων εργαζομένων που λειτουργούσαν πολλές φορές ανταγωνιστικά στο ντόπιους εργαζόμενους και στις συλλογικές συμβάσεις.
Αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών, κύρια της ΠΕΟ, ήταν το 2007 να συμφωνηθεί η Στρατηγική Απασχόλησης Ξένου Εργατικού Δυναμικού και βάση αυτής να λειτουργούν συστηματικά τριμερής τεχνικές επιτροπές που παρακολουθούσαν την εφαρμογή της.
Βασικός στόχος ήταν αφενός η αποτελεσματική διαχείριση της εισαγωγής ξένου δυναμικού για προσωρινή ικανοποίηση των αναγκών της οικονομίας σε ορισμένους τομείς και αφετέρου η προώθηση της πλήρους αξιοποίησης του ντόπιου εργατικού δυναμικού.
Επιδίωξη της ΠΕΟ ήταν αυτή η νέα στρατηγική να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα αλλά και στην εικοσάχρονη εμπειρία από την εργοδότηση ξένου εργατικού δυναμικού στην Κύπρο.
Στα 5 χρόνια εφαρμογής της Στρατηγικής έχουν γίνει δυο αξιολογήσεις για τις διετίες 2007-2008 και 2009-2010 οι οποίες εντόπισαν προβλήματα και αδυναμίες τα οποία λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης η αντιμετώπιση και επίλυση τους καθίσταται δύσκολη.
Οι αξιολογήσεις αυτές συζητήθηκαν στην Εθνική Επιτροπή Απασχόλησης και ενόψει συνεχιζόμενης ανοδικής τάσης της ανεργίας και παράλληλα της σημαντικής περιορισμένης δυνατότητας για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αποφασίστηκαν τα πιο κάτω μέτρα:
Νέες εγκρίσεις θα παραχωρούνται μόνο για εξειδικευμένες θέσεις και μόνο όταν πρόκειται για δημιουργία νέων επιχειρήσεων και για συγκεκριμένα μεγάλα έργα.
Παραχώρηση εγκρίσεων για απασχόληση εξειδικευμένων ατόμων διάρκειας 6 μηνών για ομαλή αντικατάσταση τους μέσω κατάρτισης ντόπιου προσωπικού.
Σταδιακή μείωση του αριθμού αλλοδαπών στις περιπτώσεις που ο εργοδότης απασχολεί μεγάλο αριθμό αλλοδαπών.
Ακύρωση όλων των εγκρίσεων στο τομέα των κατασκευών με ελάχιστες εξαιρέσεις στις περιπτώσεις ειδικεύσεων που δεν καλύπτονται από κύπριους.
Προώθηση της απασχόλησης αιτητών ασύλου στους τομείς που επιτρέπεται η απασχόληση τους.
Επιγραμματικά το 2010 δόθηκαν 8824 άδειες εργοδότησης ξένου εργατικού δυναμικού και το 2011 μειώθηκαν τις 7576. Αναλύοντας αυτούς τους αριθμούς και στους τομείς που βρίσκονται θα πρέπει να δούμε που μπορεί ακόμη να μειωθεί αυτός ο αριθμός ιδιαίτερα στους κλάδους μεταποίησης (665) στις κατασκευές (143) στα ξενοδοχεία, εστιατόρια (857) στο εμπόριο, μεταφορές (295) και σε άλλους τομείς (928) αντικαθιστώντας τους με εργαζόμενους που βρίσκονται στον κατάλογο των ανέργων.
Η ΠΕΟ από την αρχή της εφαρμογής της Στρατηγικής έθεσε τις θέσεις της για περαιτέρω βελτίωση τους όπως για παράδειγμα τι σημαίνει οργανωμένη επιχείρηση. Η ΠΕΟ δίνοντας ξεκαθάρη απάντηση, θεωρεί ότι οργανωμένη επιχείρηση είναι αυτή που έχει σωστές εργασιακές σχέσεις, αναγνωρίζει και εφαρμόζει την κλαδική σύμβαση ή υπογράφει τοπική σύμβαση με νόμιμη συνδικαλιστική οργάνωση.
Αυτό αποτελεί ένα ουσιώδης θέμα γιατί μόνο μέσα από την συλλογική σύμβαση θα ρυθμίζονται αξιοπρεπής όροι απασχόλησης που στην πορεία θα είναι ελκυστικοί και για ένα κύπριο εργαζόμενο να εργαστεί στην εν λόγω επιχείρηση.
Επίσης θα πρέπει να συζητηθεί και να επανεξεταστεί η συλλογική σύμβαση που εφαρμόζεται στο κλάδο της γεωργίας και απασχολεί γύρω στις 4700 εργαζόμενους από τρίτες χώρες που έρχονται με βάση της Στρατηγικής Απασχόλησης.
Ένα μεγάλο ζήτημα είναι η απασχόλησης οικιακών εργαζομένων που σύμφωνα με στοιχεία του Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης είναι 37000 ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων τον Απρίλιο του 2012 είναι 25000.
Ενώ εφαρμόζεται νέα αναθεωρημένη πολιτική για αυτή την κατηγορία εργαζομένων εντούτοις τα ζητήματα που προκύπτουν από την εργοδότηση και την ένταξη τους είναι πολλά και πολύπλοκα και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πιο συγκεκριμένα και αποτελεσματικά.