Με το σύνθημα «Οργανωμένα και αποφασιστικά συνεχίζουμε τον αγώνα, για επανένωση, για κοινωνική προστασία, για δουλειά με δικαιώματα», θα πραγματοποιηθεί στις 16, 17 και 18 του Νιόβρη 2017, το 27ο Συνέδριο της ΠΕΟ για να αποτιμήσει τη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού μας κινήματος την προηγούμενη πενταετία και να καθορίσει στόχους και κατευθύνσεις για τα χρόνια που ακολουθούν μέχρι και το επόμενο Συνέδριο.
78 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΕΟ – 78 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ…
Με το σύνθημα «Οργανωμένα και αποφασιστικά συνεχίζουμε τον αγώνα, για επανένωση, για κοινωνική προστασία, για δουλειά με δικαιώματα», θα πραγματοποιηθεί στις 16, 17 και 18 του Νιόβρη 2017, το 27ο Συνέδριο της ΠΕΟ για να αποτιμήσει τη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού μας κινήματος την προηγούμενη πενταετία και να καθορίσει στόχους και κατευθύνσεις για τα χρόνια που ακολουθούν μέχρι και το επόμενο Συνέδριο.
Για 78 χρόνια, από το 1939, μέσα από τις αποφάσεις των ιστορικών συνεδρίων διαχρονικά με συνέπεια, υπευθυνότητα και σκληρούς αγώνες, η ΠΕΟ κατάφερε να υπερασπίσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εργαζομένων. Έτσι και σήμερα, με τις συλλογικές αποφάσεις και αποφασιστικότητα συνεχίζει τον αγώνα για επανένωση, για κοινωνική προστασία, για δουλειά με δικαιώματα!
Η γέννηση του Κυπριακού εργατικού κινήματος και κατά επέκταση των πρώτων συντεχνιών στις αρχές του αιώνα, ήταν μια ιστορική αναγκαιότητα. Ύστερα από συνεχείς εργατικούς αγώνες , το 1932 θεσπίστηκε ο πρώτος περί Συντεχνιών Νόμος με τον Αρ. 1 του 1932. Παρά τις ελλείψεις και τις αντιδραστικές πρόνοιες του Νόμου, ανοίχτηκε ο δρόμος για την νόμιμη ίδρυση και λειτουργία των συντεχνιών στην Κύπρο.
Η πρώτη προσπάθεια για ενιαία καθοδήγηση των συντεχνιών πραγματοποιήθηκε με την Α΄ Παγκύπρια Συντεχνιακή Συνδιάσκεψη τον Αύγουστο του 1939 στο κινηματοθέατρο ΄Χ Χαμπή στην Αμμόχωστο, όπου πήραν μέρος 101 αντιπροσώποι που εκπροσωπούσαν 2,544 μέλη. Το νεαρό τότε συντεχνιακό κίνημα της Κύπρου συνδέθηκε για πρώτη φορά και καθόρισε για μακρά χρόνια τα αιτήματα του.
Το 1941 είναι ο χρόνος ενοποίησης του Κυπριακού Συνδικαλιστικού Κινήματος, αφού πραγματοποιείται η ΄Β Παγκύπρια Συντεχνιακή Συνδιάσκεψη στις 17 Νοεμβρίου στη Λευκωσία και μέσα από αυτήν ιδρύεται η Παγκύπρια Συντεχνιακή Επιτροπή ( ΠΣΕ), η οποία τίθεται επικεφαλής του συντεχνιακού συνδικαλιστικού κινήματος, καθοδηγητής και διαφωτιστής του. Με την ίδρυση της ΠΣΕ , θα αρχίσουν οι μεγάλοι εργατικοί αγώνες και οι μεγάλες κινητοποιήσεις . Στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 1944, στο Δημοτικό Μέγαρο Λεμεσού, 646 αντιπροσώποι 10,596 μελών, ασχολήθηκαν κυρίως με τη συμβολή του συντεχνιακού κινήματος στον αντιφασιστικό πόλεμο, εκτίμησαν τους απεργιακούς αγώνες στη δεκαετία του 1930 και έδωσαν για πρώτη φορά έμφαση στις οικονομικοτεχνικές αλλαγές και τις επιπτώσεις που θα είχε η σταδιακή αντικατάσταση της βιοτεχνίας από τις μικροβιομηχανίες.
Παράλληλα, αντιδρώντας οι Άγγλοι, σέρνουν τους 18 ηγέτες της ΠΣΕ στα δικαστήρια, με αποτέλεσμα να φυλακισθούν κατηγορούμενοι για τη συνδικαλιστική και πατριωτική τους δράση. Μετά τη καταδίκη της ΠΣΕ και της φυλάκισης της ηγεσίας της , στις 30 και 31 Μαρτίου 1946, στο Νέο Λυρικό Θέατρο στη Λευκωσία, η ΄Δ Παγκύπρια Συνδιάσκεψη με 421 αντιπροσώπους, ασχολήθηκε κυρίως με τους κανονισμούς λειτουργίας και ίδρυσε την ΠΕΟ, η οποία θα ηγηθεί των σκληρών απεργιακών αγώνων των οικοδόμων, των μεταλλωρύχων και αμιαντωρύχων του 1948 και θα βγει νικητής.
Μέσα σε αυτό το κλίμα εργατικών αγώνων, την 1η και 2 Μαϊου του 1949, συγκροτείται το 6ο Συνέδριο ΠΕΟ, στο οίκημα μικροκαταστηματαρχών Λευκωσίας με 158 αντιπροσώπους, όπου μελέτησε τα οικονομικά προβλήματα των εργαζομένων και κυρίως το θέμα ενοποίησης των μεταλλωρύχων και το θέμα της δημιουργίας στελεχών του κινήματος.
– Το 7ο Συνέδριο ΠΕΟ στις 26 και 27 Απριλίου 1952, μελέτησε συγκεκριμένα το πρόβλημα των ωρών εργασίας των εργατών μεταφορών, τα θέματα της εργατικής νομοθεσίας, το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και τα κατώτατα όρια ημερομισθίων.
– Με το θέμα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ασχολήθηκε κυρίως και το 8ο Συνέδριο στις 19 Απριλίου 1953, όπως και με το ζήτημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών.
– 9ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 29-31 Οκτωβρίου 1954 στο κινηματοθέατρο Ηραίον Αμμοχώστου με 600 αντιπροσώπους.Ασχολήθηκε με το θέμα του τιμάριθμου, την ελάττωση των ωρών εργασίας, το πρόβλημα στέγης και τις εργατικές αποζημιώσεις.
– 10ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 14-16 Δεκεμβρίου 1956 στο κινηματοθέατρο Παλλάς Λευκωσίας με 700 αντιπροσώπους. Ασχολήθηκε κυρίως με τα μέτρα έκτακτης ανάγκης και την αντίσταση των εργατών στην αποικιοκρατία.
– 11ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 17-19 Απριλίου 1959 στο θέατρο Ρόγιαλ στη Λευκωσία με 865 αντιπροσώπους. Μελέτησε ουσιαστικά τα προβλήματα από τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ και τη μεταβατική περίοδο προς την ανεξαρτησία.
– 12ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 14-16 Απριλίου 1961 στο κινηματοθέατρο Παλλάς με 907 αντιπροσώπους και ασχολήθηκε με τη μεταβατική περίοδο και το θέμα των διακοινοτικών σχέσεων.
– 13ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 19-21 Απριλίου 1963 στο κινηματοθέατρο Παλλάς με 862 αντιπροσώπους. Εξέτασε τις πολιτικές εξελίξεις στα πρώτα χρόνια της κυπριακής ανεξαρτησίας και το θέμα της ανεργίας.
– 14ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 3-5 Δεκεμβρίου 1966 στο κινηματοθέατρο Ντιάνα στη Λευκωσία με 713 αντιπροσώπους.Μελέτησε τις εξελίξεις κατά το 1964 και τόνισε την ανάγκη διατήρησης της κυπριακής κρατικής οντότητας.
– 15ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 20-23 Μαρτίου 1969 στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης στη Λευκωσία με 453 αντιπροσώπους.Το Συνέδριο μελέτησε την πολιτική κατάσταση μετά τα τραγικά γεγονότα της Κοφίνου και της μάχης της Μανσούρας και τόνισε την ανάγκη προώθησης του αγώνα εδραίωσης της ανεξαρτησίας.
– 16ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 18-21 Νοεμβρίου 1971 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας με 569 αντιπροσώπους.Το Συνέδριο, όπως και τα άλλα των τελευταίων χρόνων, έδωσε ιδιαίτερο βάρος στις πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο, σε μια περίδο που οι Αγγλοαμερικανοί, εντείναν τις ανατρεπτικές τους δραστηριότητες για την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα μετά τα γεγονότα που οδήγησαν στους βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας.
– 17ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 12-13 Απριλίου 1975 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας με 615 αντιπροσώπους και ασχολήθηκε με το πραξικόπημα και την τούρκικη εισβολή, όπου επέρριψε ευθύνες στους αγγλοαμερικάνους,τη χούντα των Αθηνών, τους παράνομους συνομώτες πραξικοπηματίες στην Κύπρο και τη σωβινιστική ηγεσία της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.
– 18ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 17-20 Μαϊου στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 634 αντιπροσώποι.
– 19ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 10-13 Νοεμβρίου 1983 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 743 αντιπροσώποι.
– 20ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 19-22 Νοεμβρίου 1987 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 843 αντιπροσώποι. Το Συνέδριο αντέκρουσε τις επιθέσεις των εργοδοτών ενάντια στην ΑΤΑ και ζήτησε δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.
– 21ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 31/10-3/11 1991 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 714 αντιπροσώποι.Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου τιμήθηκαν 234 βετεράνοι, ενώ ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Γιώργος Βασιλείου, τέλεσε τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου για τους Αφανείς Ήρωες της Εργατικής Τάξης.
– 22ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 19-21 Οκτωβρίου 1995 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 702 αντιπροσώποι.Το Συνέδριο ασχολήθηκε κυρίως με την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ε.Ε. και την οικονομική κατάσταση των εργαζομένων.
– 23ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 24-26 Φεβρουαρίου 2000 στο οίκημα της ΠΕΟ Λευκωσίας και παρευρέθηκαν 1.078 αντιπροσώποι που ενέκριναν σημαντικές αλλαγές στο καταστατικό της ΠΕΟ, ώστε να εκσυγχρονιστεί.
– 24ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 11-13 Μαρτίου 2004 και ασχολήθηκε με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και τις επιθέσεις που δέχονταν οι κατακτήσεις της εργατικής τάξης.
– 25ο Συνέδριο: Πραγματοποιήθηκε στις 20-22 Νοεμβρίου 2008 στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης στη Λευκωσία.
– 26ο Συνέδριο ΠΕΟ: Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 6-7 Δεκεμβρίου 2012 στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης στη Λευκωσία .
Όπως τότε, έτσι και τώρα το 27ο Συνέδριο θα αποτελέσει ένα σημαντικό σταθμό στην ιστορία του συνδικαλιστικού μας κινήματος, ενισχύοντας το ρόλο της ΠΕΟ μέσα στους εργαζόμενους,ώστε αποφασιστικά και μαχητικά,οργανωμένα να πορευθεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια μέχρι το επόμενο.
Μαρί-Κωνστάνς Κων/νου
Υπεύθυνη Ιστορικού Εργατικού Μουσείου ΠΕΟ